“Giữa đại dương suy thoái mênh mông, doanh nghiệp nào không biết cách bơi theo dòng và quản trị tốt dòng tiền của mình thì rất dễ bị nhấn chìm”
Nếu phải chọn một cái tên để nói về khả năng “xoay chuyển tình thế” và sức chống chịu dẻo dai trong khủng hoảng, tôi sẽ nghĩ ngay đến Thế Giới Di Động (MWG). Họ không chỉ đối mặt với đại dịch COVID-19 (2020-2021) mà còn cả giai đoạn suy thoái kinh tế, sức mua giảm sâu sau đó (2022-2023).
Hãy cùng xem họ đã dùng những “chiếc phao” nào nhé.
Bối cảnh khủng hoảng:
- COVID-19: Hàng ngàn cửa hàng phải đóng cửa vì giãn cách xã hội. Chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy.
- Hậu COVID & Suy thoái: Người dân thắt chặt chi tiêu, đặc biệt với các mặt hàng không thiết yếu như điện thoại, điện máy. Lạm phát tăng, lãi suất cao. Doanh thu và lợi nhuận toàn ngành bán lẻ sụt giảm nghiêm trọng.
Phao Cứu Sinh Của Thế Giới Di Động:
1. Phao số 1: “Tiền Mặt Là Vua” – Tối ưu hóa Dòng tiền & Hàng tồn kho
Hành động của họ:
- Xả hàng tồn kho quyết liệt: MWG đã thực hiện các chiến dịch giảm giá “sốc” và “khô máu” chưa từng có để đẩy đi lượng hàng tồn kho giá cao đã nhập trước đó. Họ chấp nhận lợi nhuận mỏng, thậm chí hòa vốn hoặc lỗ nhẹ trên một số sản phẩm.
- Đàm phán lại với nhà cung cấp: Tận dụng vị thế nhà bán lẻ lớn nhất, họ đàm phán để có chính sách công nợ tốt hơn, chia sẻ rủi ro với các hãng.
Kết quả:
- Nhanh chóng thu hồi tiền mặt, giảm áp lực chi phí lưu kho và rủi ro hàng lỗi mốt.
- Tạo ra dòng tiền dương để duy trì hoạt động và trả các chi phí cố định trong giai đoạn khó khăn nhất. Đây chính là “máu” để nuôi sống cơ thể doanh nghiệp khi không có “cơm” (lợi nhuận).
2. Phao số 2: “Liệu Cơm Gắp Mắm” – Tái cấu trúc & Cắt giảm chi phí triệt để
Hành động:
- Đóng cửa các cửa hàng không hiệu quả: MWG đã mạnh tay đóng cửa hơn 200 cửa hàng Thegioididong.com và Điện Máy Xanh hoạt động kém hiệu quả. Họ không “cố đấm ăn xôi” mà chấp nhận “cắt bỏ khối u” để cứu cơ thể.
- Tối ưu chi phí vận hành: Rà soát lại toàn bộ chi phí từ mặt bằng, nhân sự, logistics. Sắp xếp lại nhân sự giữa các cửa hàng, giảm giờ làm, cắt các khoản thưởng không cần thiết thay vì sa thải hàng loạt.
- Tái cấu trúc chuỗi Bách Hóa Xanh: Thay đổi cách bài trí (layout) cửa hàng, tập trung vào hàng tươi sống, loại bỏ các mặt hàng không phù hợp để tăng hiệu quả trên từng mét vuông.
Kết quả:
- Giảm đáng kể gánh nặng chi phí cố định, giúp biên lợi nhuận không bị bào mòn quá sâu.
- Đưa chuỗi Bách Hóa Xanh từ chỗ “đốt tiền” liên tục đến điểm hòa vốn và bắt đầu có lãi, trở thành động lực tăng trưởng mới.
3. Phao số 3: “Cái Khó Ló Cái Khôn” – Tìm Động Lực Tăng Trưởng Mới
Hành động:
- Đẩy mạnh kênh Online: Khi cửa hàng vật lý bị đóng, MWG dồn lực cho website và các kênh bán hàng trực tuyến. Họ triển khai các chương trình giao hàng nhanh, tư vấn online, biến mỗi nhân viên thành một “đại sứ bán hàng” trên mạng xã hội.
- Mở rộng sang các chuỗi mới: Thử nghiệm và mở rộng các mô hình kinh doanh mới như chuỗi nhà thuốc An Khang, chuỗi bán lẻ cho mẹ và bé AVAKids. Đây là những thị trường có nhu cầu ổn định hơn ngay cả trong suy thoái.
Kết quả:
- Doanh thu online tăng trưởng đột phá, bù đắp một phần cho sụt giảm tại cửa hàng.
- Đa dạng hóa nguồn doanh thu, giảm sự phụ thuộc vào mảng ICT (điện thoại, laptop) vốn bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Bài học đắt giá từ Case Study MWG:
- Tốc độ và Quyết đoán: Lãnh đạo MWG đã hành động rất nhanh và quyết liệt. Họ không chần chừ khi phải đưa ra những quyết định đau đớn (như đóng cửa hàng).
- Linh hoạt và Thích ứng: Họ không bám víu vào công thức thành công cũ mà liên tục thay đổi, từ cách bán hàng, quản lý chi phí đến tìm kiếm mô hình mới.
- Minh bạch với thị trường: MWG luôn công khai các số liệu kinh doanh, thẳng thắn thừa nhận khó khăn và chia sẻ kế hoạch hành động. Điều này giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư và khách hàng.
