Theo Dự thảo của bộ tài chính về dự án Luật thuế TNCN sửa đổi, từ năm 2026, cá nhân kinh doanh có doanh thu vượt ngưỡng do Chính phủ quy định sẽ áp dụng thuế suất 17% trên phần thu nhập từ hoạt động kinh doanh. Và ngưỡng dự thảo có thể áp dụng với mức Hộ kinh doanh (HKD) có doanh thu từ 3 tỷ đồng/ năm trở lên. Ngoài thuế TNCN, HKD vẫn nộp thuế GTGT theo quy định nếu kinh doanh hàng hoá/ dịch vụ không thuộc đối tượng Không chịu thuế GTGT.
Để bạn dễ hình dung, tôi ví việc kinh doanh của bạn giống như tham gia một giải đấu, và có ba“hạng mục” thi đấu khác nhau về thuế. Mỗi hạng mục có một luật chơi riêng.
Lưu ý quan trọng: * Hạng Phổ thông (Thuế khoán) sắp bị “khai tử”: Theo tinh thần của Nghị quyết 198-NQ/TW, hình thức này sẽ được xóa bỏ chậm nhất vào năm để đảm bảo sự minh bạch. [1] * Ngưỡng triệu đồng/năm 2026: Nếu doanh thu của bạn dưới mức này, bạn không cần phải nộp cả thuế GTGT và thuế TNCN. [ 2]
Ví dụ: Một quán phở doanh thu 3 tỷ/năm
Giả sử quán phở của bạn một năm bán được 3 tỷ đồng. Tiền thuế TNCN phải nộp sẽ khác nhau thế nào?
Theo Hạng Bán chuyên (% Doanh thu): Quán phở thuộc nhóm “Dịch vụ ăn uống”, chịu thuế suất TNCN là 1,5%.
Tiền thuế TNCN = 3tỷ x 1.5% = 45 triệu đồng. Thuế GTGT 3% = 3 tỷ x 3% = 90 triệu đồng.
Theo Hạng Chuyên nghiệp (Lợi nhuận – Đề xuất): Bạn phải chứng minh được chi phí hợp lý (tiền vốn, mặt bằng, nhân viên, điện nước…) là 2,5 tỷ.
Lợi nhuận = 3 tỷ – 2.5 tỷ = 500 triệu đồng.
Tiền thuế TNCN = 500 triệu x 17% = 85 triệu đồng. Bên cạnh đó, bạn sẽ thu thêm thuế từ người tiêu dùng để nộp cho Nhà nước. Nếu không thu được thuế GTGT của người tiêu dùng vì để cạnh tranh giá, bạn sẽ chấp nhận cắt lỗ để nộp.
Điểm mấu chốt ở đây là gì? Ở “Hạng Chuyên nghiệp”, nếu bạn không có đủ hóa đơn, chứng từ để chứng minh chi phí của mình, cơ quan thuế sẽ không chấp nhận.
Khi đó, lợi nhuận tính thuế của bạn sẽ bị đẩy lên rất cao, và tiền thuế phải đóng cũng tăng vọt. Ví dụ: bạn chỉ bảo vệ được 1 tỷ chi phí được trừ. Tiền thuế = (3-1) tỷ x 17% = 340 triệu đồng.
Đây không chỉ là tiền thuế, đây là bài toán “GIÁ & CÁCH VẬN HÀNH DN”
Tôi thấy sự thay đổi này là một “cú hích” cần thiết để môi trường kinh doanh Việt Nam trở nên công bằng và minh bạch hơn. Nó buộc các HKD lớn phải vận hành chuyên nghiệp như một doanh nghiệp thực thụ. Đây không chỉ là câu chuyện tiền thuế, mà là bài toán thay đổi toàn diện cách bạn làm ăn.
1. Bài toán Quản trị & Sổ sách: Hết thời “tiền túi” và “tiền kinh doanh” là một
2. Bài toán Giá bán: Nâng cao giá trị hay cạnh tranh giá rẻ?
3. Bài toán Lựa chọn chiến lược: “NÉ”, “ĐỐI MẶT” hay “NÂNG CẤP”?
Đứng trước ngưỡng doanh thu lớn (dự kiến tỷ), các chủ HKD sẽ có lựa chọn chiến lược:
1. NÉ TRÁNH: Cố gắng “ghìm” doanh thu dưới ngưỡng để không phải áp dụng cách tính thuế mới. Đây là một lựa chọn an toàn trong ngắn hạn nhưng lại tự giới hạn tiềm năng phát triển của chính mình.
2. ĐỐI MẶT: Chấp nhận cuộc chơi mới. Thuê kế toán, chuẩn hóa sổ sách, và vận hành theo “Hạng Chuyên nghiệp”. Cách này đòi hỏi sự đầu tư và thay đổi, nhưng sẽ giúp việc kinh doanh của bạn trở nên bài bản.
3. NÂNG CẤP: Xem đây là cơ hội để “chuyển mình” thành một công ty (doanh nghiệp). Khi đó, bạn sẽ có tư cách pháp nhân, dễ dàng huy động vốn từ ngân hàng, xây dựng thương hiệu một cách chuyên nghiệp và mở rộng quy mô không giới hạn.
Lời khuyên
Thay vì quá lo lắng, hãy xem đây là một tín hiệu để bắt đầu hành động. Đừng đợi “nước đến chân mới nhảy”!
- Tập ghi chép ngay hôm nay: Dùng một cuốn sổ hay một file Excel đơn giản, ghi lại mọi khoản thu chi hàng ngày, dù là nhỏ nhất. Việc này giúp bạn hình thành thói quen và có cái nhìn tổng quan về tài chính của mình.
- Tìm hiểu về hóa đơn, chứng từ: Hãy hỏi những người có kinh nghiệm hoặc tìm đến các dịch vụ kế toán để được tư vấn về cách lấy và lưu trữ hóa đơn hợp lệ cho các chi phí của bạn
- Đánh giá lại mô hình kinh doanh: Dựa trên các ghi chép của mình, hãy xem bạn có thể tối ưu chi phí ở đâu? Sản phẩm của bạn có đủ tốt để tăng giá một chút không?
- Cân nhắc việc “lên đời”: Nếu việc quản lý sổ sách của bạn đã đi vào quy củ vàbạn có tham vọng lớn, đừng ngần ngại tìm hiểu về thủ tục chuyển đổi thành công. ty. Đó có thể là bước ngoặt cho sự nghiệp kinh doanh của bạn.
Tóm lại, sự thay đổi này, dù ban đầu có thể gây ra khó khăn, nhưng về lâu dài sẽ là một liều thuốc tốt cho “sức khỏe” của nền kinh tế. Nó thúc đẩy các hộ kinh doanh Việt Nam phát triển theo hướng chuyên nghiệp, bài bản và bền vững hơn. Hãy chuẩn bị sẵn sàng để không chỉ tồn tại mà còn bứt phá trong sân chơi mới này.
Đừng bỏ lỡ những bài viết sắp tới nhé! Tôi sẽ chia sẻ thêm nhiều giá trị giúp bạn nâng tầm quản trị doanh nghiệp.
