Rất nhiều bạn khi bắt đầu thường chỉ nhìn vào doanh thu và lợi nhuận gộp (tiền lời trên từng sản phẩm) mà quên mất những chi phí “chìm” khác. Hãy cùng xem một ví dụ để hiểu rõ hơn nhé.
Tình huống 1: Mở quán trà sữa với doanh thu 90 triệu/tháng
Giả sử bạn mở một quán trà sữa nhỏ và rất hút khách.
• Sản phẩm: Trà sữa trân châu, giá bán trung bình 30.000 VNĐ/ly, 1 tháng 3000 ly
• Mục tiêu: Đạt doanh thu 90 triệu/tháng, tương đương bán được 100 ly mỗi ngày.
Nghe có vẻ hấp dẫn đúng không? Giờ hãy bắt đầu tính toán chi phí.
1. Doanh thu & Chi phí cơ bản:
• Doanh thu tháng: 30.000đ x 100 ly/ngày x 30 ngày = 90.000.000 VNĐ
• Giá vốn nguyên liệu (trà, đường nước, trân châu, ly, ống hút, đá): Giả sử 30% (bao gồm nguyên liệu, ly, ống hút…). Tức là vốn bỏ ra là: 90.000.000 x 30% = 27.000.000 VNĐ.
• Lợi nhuận gộp (trước khi trừ chi phí vận hành): 90.000.000 – 27.000.000 = 63.000.000 VNĐ.
2. Chi phí vận hành hàng tháng (Chi phí cố định): Đây là phần nhiều người hay bỏ sót nhất.
• Thuê mặt bằng: Một vị trí ổn định, có chỗ ngồi: 25.000.000 VNĐ.
• Chi phí lương: 2 người x 8 giờ/ngày x 25.000đ/giờ x 30 ngày = 12.000.000 VNĐ/người/tháng => Tổng: 24.000.000 VNĐ.
• Lương ông chủ: 20.000.000 VNĐ/ tháng.
• Khấu hao tài sản: Bạn đầu tư 300 triệu cho việc sửa chữa, trang trí, mua sắm máy móc (máy pha chế, tủ lạnh, bàn ghế…). Chi phí này cần được phân bổ. Giả sử khấu hao trong 3 năm (36 tháng).
• Chi phí khấu hao/tháng: 300.000.000 / 36 tháng ≈ 8.300.000 VNĐ.
• Điện, nước, Internet, phí quản lý khác…: Ước tính 8.000.000 VNĐ.
• Chi phí Marketing: Quảng cáo trên mạng xã hội, khuyến mãi… (ít nhất 5-10% doanh thu) = 9.000.000 VNĐ.
• Hao hụt: Nguyên liệu hỏng, làm sai công thức, đổ vỡ 3% doanh thu = 2.700.000 VNĐ.
• Rủi ro: Những ngày bán ế, khách trả hàng doanh thu không đạt 90 triệu nhưng chi phí vẫn phải chi đều.
• Chi phí ẩn: Sửa chữa đột xuất, chi phí “bôi trơn”, BHXH cho nhân viên nếu ký hợp đồng lao động dài hạn 5% doanh thu 4.500.000 VNĐ.
• Thuế khoán (hộ kinh doanh): Theo quy định hiện hành, hộ kinh doanh có doanh thu trên 200 triệu/năm phải nộp thuế (từ 1/1/2026). Mức thuế hộ sản xuất là 4.5% trên doanh thu (bao gồm 3% thuế GTGT và 1% thuế TNCN).
• Tiền thuế phải nộp: 90.000.000 x 4.5% = 4.050.000 VNĐ.
3. Lợi nhuận thực nhận (Lợi nhuận ròng): Bây giờ, hãy xem sau khi trừ hết tất cả, bạn còn lại bao nhiêu.
Lợi nhuận ròng = Lợi nhuận gộp – (Mặt bằng + Lương + Khấu hao + Điện nước + MKT + hao hụt + chi phí khác + Thuế)
Lợi nhuận ròng = 63.000.000 – (25.000.000 + 44.000.000 + 8.300.000 + 8.000.000 +9.000.000+2.700.000+4.500.000+4.050.000)
Lợi nhuận ròng = 63.000.000 – 105.550.000 = ÂM 42.550.000 VNĐ
Thực tế rất nhiều chủ shop lấy công làm lời, không tính tiền công trả cho chính mình.
Tình huống 2: Bán đồ ăn vặt online với doanh thu 17 triệu/tháng
Bây giờ, hãy xem xét một mô hình nhỏ hơn, không cần mặt bằng.
• Sản phẩm: Bánh tráng trộn, giá bán 25.000 VNĐ/phần.
• Mục tiêu: Doanh thu 17 triệu/tháng (khoảng 200 triệu/năm), tức là bán được khoảng 23 phần mỗi ngày.
1. Doanh thu & Chi phí:
• Doanh thu tháng: 25.000đ x 23 phần/ngày x 30 ngày ≈ 17.250.000 VNĐ.
• Giá vốn (Cost): Giả sử 50% (bánh tráng, xoài, trứng cút, bò khô, bao bì…). Vốn: 17.250.000 x 50% = 8.625.000 VNĐ.
• Lợi nhuận gộp: 17.250.000 – 8.625.000 = 8.625.000 VNĐ.
2. Chi phí vận hành:
• Mặt bằng: 0 VNĐ (tận dụng nhà bếp).
• Lương: 0 VNĐ (tự làm).
• Điện, nước, gas: Tăng thêm so với sinh hoạt bình thường, ước tính 1.500.000 VNĐ.
• Chi phí khác: Phí nền tảng (app giao đồ ăn), điện thoại, xăng xe đi giao hàng…: 1.000.000 VNĐ.
• Thuế khoán: 17.250.000 x 4.5% = 776.250 VNĐ.
3. Lợi nhuận thực nhận:
Lợi nhuận ròng = Lợi nhuận gộp – (Điện nước gas + Chi phí khác + Thuế)
Lợi nhuận ròng = 8.625.000 – (1.500.000 + 1.000.000 + 776.250)
Lợi nhuận ròng = 8.625.000 – 3.276.250 = 5.348.750 VNĐ
Mức thu nhập 5 triệu/tháng này thực chất là tiền công của chính bạn. Thực tế bạn phải đưa chi phí lương vào chi phí vận hành để tính đúng hiệu quả kinh doanh. Vì bạn không trực tiếp làm, bạn vẫn cần thuê người và có trả lương. Bạn đã đánh đổi thời gian, công sức để có được số tiền ít ỏi này, chưa tính chi phí cơ hội của vốn đầu tư.
Giả sử lương bạn nhẹ cũng 15 triệu/ tháng. vậy thực chất lợi nhuận ròng của bạn sẽ = 5.348.750 – 15.000.000 = âm 9.651.250 LỖ MÀ KHÔNG HAY.
Kết luận là: Kinh doanh không chỉ là những con số doanh thu “khủng”. Lợi nhuận thực sự nằm ở sau khi bạn đã trừ đi tất cả các chi phí, cả hữu hình và vô hình. Lập một kế hoạch kinh doanh chi tiết, liệt kê mọi chi phí có thể phát sinh là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất để đảm bảo sự thành công bền vững.
Chúc các bạn tính toán kỹ lưỡng và vững bước trên con đường khởi nghiệp!
#taichinhdoanhnghiệp #quanlytaichinh #quantritaichinh
